پروسه یادگیری در هر سن و در هر موقعیت، امکان پذیر است، اگر در رابطه با نوروپلاستیسیتی مطالعه کنیم؛ متوجه انعطاف پذیری شگفت انگیز مغز خواهیم شد.

اصول یادگیری هوشمندانه:

1. شخصی سازی: هنگامی که شروع به یادگیری مهارت جدیدی میکنیم بسیار اهمیت دارد که روشهای متفاوتی را تست کنیم، حتی ممکن است در این پروسه شکست بخوریم اما لازم است تا گرفتن نتیجه، صبور بمانیم و استمرار داشته باشیم.
2. استمرار یا رها کردن: لازم است بدانیم تلاشمان هوشمندانه است یا نه، یک راه این است برای خودمان حدی از تلاش تعیین کنیم بعد میتوانم از یک متخصص به عنوان منتور برای اصلاح روشمان کمک بگیریم یا با رصد کلی مسیر، شجاعت رهاکردن داشته باشیم.
3. استراحت: خیلی از یادگیری ها و اتفاقات هنگام استراحت رخ میدهد پس این باور اشتباهی است که مدام فقط کار کنیم و تلاش کنیم تا یاد بگیریم، نیازهای ضروری همانند خواب، تفریح و هرآنچه با هدف استراحت انجام میشوند را جدی بگیریم.
4. ارتباط بین مطالب: برای یادگیری مطلب جدید لازم است مطلب جدید را با مطالب قدیمی و یا حتی تجربیات شخصی ارتباط دهیم.
5. آیا یاد گرفتم؟ : یکی از بهترین روش ها این است که ببینیم آیا میتوانیم مطلب را به زبان ساده برای کسی توضیح دهیم.
6. نفی تعصب: دریادگیری تواضع داشته باشیم تا رشدکنیم حتی خوب است مطالبی را که یاد میگیریم نقد کنیم.
7. پرسیدن: بپرسیم نه فقط برای یادگرفتن مطالب جدید بلکه برای درک چشم انداز ها و نگرش های متفاوت و کاستن از تعصبمان.

روش های یادگیری موثر:

1. یادآوری فعال(Active recall) : این متد در اصل برعکس کردن فرایند یادگیری است و باعث به به چالش کشیدن و پرسش میشود.
2. خلاصه نویسی: کپی کردن و رونویسی از مطالب دریادگیری آنقدر موثر نیستند یکی از روشها این است که بعد از خواندن، مطلب آن را کنار بگذاریم و هرآنچه که یادمان هست روی کاغذ بیاوریم.
3. نقشه ذهنی(Mind map) : درهنگام یادگیری موضوع جدید سه نکته را باید به خودمان یادآوری کنیم:

الف) چی (اشاره به یادگیری مفاهیم واصطلاحات پایه در مبحث موردنظر)

ب)  چرا ( اشاره به کاربرد و معنای مطلب برای ما)

پ)  ارتباطات (اینکه ازخودمان بپرسیم این مطلب جدید به کدام یک از مطالب قبلی  پیوند میخورد و چه سودی برای من دارد؟)

یادگیری زبان: در دروسی مثل زبان چون قسمت “چرا” درهنگام یادگیری گم میشود، بهتر است از روش فلش کارت استفاده کنیم.

درگیر کردن خود با موضوع: اگر درکنار مطالعه بتوانیم خود را با پادکست یا هر محتوای مربوط به مطلب جدیدی که یاد می گیریم درگیر کنیم، برایمان موثرتر خواهد بود.

4. روش  Cornell note taking system:

این روش روحیه پرسشگری را در ما تقویت میکند؛ ما باید بتوانیم سوالاتی را طرح کنیم که پاسخ آنها متناسب با خلاصه هایی ک نوشته ایم، باشند.

همچنین در یادگیری به این نکات دقت کنیم:

1. اهمیت مفاهیم و اصطلاحات: قبل از مرور فعال لازم است که مفاهیم را مطالعه کنیم یا یک تصویرکلی از مطلب داشته باشیم، این اقدامات قبل از شکل فهم موثر نیست.
2. اولویت بندی: اگر کارهای زیادی در زمان کوتاه باید انجام دهیم بهتر است با اولویت بندی مطالب مهم و ضروری را بخوانیم.( ماتریس آیزنهاور)
3. فضای مجازی: آلودگی اطلاعات در فضای مجازی باعث میشود با افزایش مطالب سطحی، دچار توهم یادگیری بشویم پس زمانی را برای یادگیری عمیق اختصاص دهیم.

تکنیک های مدیریت زمان

واقع گرایی دربرنامه ریزی دلیلهای ریشه ای دارد اما روشهایی را در ادامه میگوییم که میتوانند به ما در واقع گرایی کمک کنند:

1. سعی و خطا: میتوانیم به یک مدت مشخص مثلا دو هفته، یک ماه و… به طور فرضی کاری را برای خود تخمین بزنیم و با پیگیری آن زمان مشخص آن را برای خود پیدا کنیم. (شخصی سازی هم در اینجا اهمیت دارد)

      2. محدود کردن زمان(Time blocking) : کارهای سطحی که نیازی به عمیق شدن ندارند(چک کردن یک رویداد،پیام،جیمیل و…)   را آخر هفته ها بگذاریم و ساعت مشخصی را برای انجام آنها تعیین کنیم.

   قبل از شروع هفته جدید یک تصویر کلی(Big picture)  را برای کار، مطالعه و… ، ترسیم کنیم.

   بیشتر از سه الی چهار کار اصلی را در برنامه روزانه خود قرار ندهیم( تک بعدی بودن در دنیای امروز کارکردی ندارد آدم باید کار دیگری را داشته باشد که اگر یکی از دست رفت از دیگری بهره ببرد) برای چند پتانسیلی بودن همه کارها را باهم شروع نکنیم بلکه یک کار را به 60 تا 70 درصد برسانیم و دیگری را آغاز کنیم.

3. داشتن روتین: داشتن یک روتین، خصوصا صبح ها بسیار اهمیت دارد و همانند یک موتور پیشرو عمل میکند، روتین درکنار رعایت کردن اصول اولیه باید شخصی باشد (استحمام،مدیتیشن یا عبادت، شکرگزاری و…) میتواند بخشهایی از یک روتین باشد.
4. انعطاف پذیری در برنامه: در برنامه خود بیش از حد سخت گیرانه عمل نکنیم، بعضی چیزها تحت کنترل ما نیستند و ما را از برنامه عقب میاندازند. میتوانیم هر روز یا هر هفته ساعاتی خالی را برای رسیدگی به کارهای عقب افتاده تعیین کنیم.
5. توانایی نه گفتن: به خواسته ها و درخواستهای غیرضروری و غیر مهم دیگران که برنامه ما را دچار اختلال میکنند؛ “نه” بگوییم، این نشانه تعهد ما به برنامه و خودمان باشد.
6. فضای مجازی: از تکنیک Time blocking برای محدود کردن خودمان در استفاده غیرضروری از اپلیکیشن ها استفاده کنیم و به یادگیری عمیق بپردازیم.
7. ابزارهای برنامه ریزی:

• ‏                              Google calendar
•                                       ‏ Notion
• اپلیکیشن های مورد استفاده برای تکنیک پومودورو

یکی از دلایل پیشرفت نسل بشر این بوده است که هرآنچه میدانستند به یکدیگر یاد دادند و یادگیری را از یکدیگر دریغ نکردند، بیایید سعی کنیم یاد دهنده و یاد گیرنده خوبی باشیم.